คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ HPV

มาฟังคุณหมออธิบายและตอบทุกคำถามเกี่ยวกับเชื้อ HPV และวัคซีน HPV

Ep.1
5 คำถามยอดฮิตของหมอสูติฯ

Ep.2
HPV ในผู้ชายเหมือนหรือแตกต่างจากในผู้หญิงอย่างไร

Ep.3
วัคซีน HPV ในผู้หญิง มีความสำคัญอย่างไร

Ep.4
หูดหงอนไก่ เรื่องใหญ่กว่าที่คิด

Ep.5
HPV ใน กลุ่ม LGBTQ+ ความหลากหลายที่ห้ามมองห้าม

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

วัคซีน HPV สามารถฉีดพร้อมกับวัคซีนอื่นได้หรือเปล่า และต้องเว้นกี่วัน?

สามารถรับวัคซีน HPV ในวันเดียวกันกับวัคซีนชนิดอื่นได้ แต่ส่วนใหญ่ เรามักแนะนำให้ฉีดวัคซีนจำนวนไม่เกินสองเข็มในวันเดียวกัน

วัคซีน HPV สามารถให้พร้อมกับวัคซีนชนิดอื่นได้ในวันเดียวกันได้ (ยกเว้นวัคซีนโควิด ให้ฉีดห่างกันอย่างน้อย 2 สัปดาห์) โดยฉีดที่หัวไหล่คนละข้าง^1,2 ไม่มีผลเสียในการสร้างภูมิคุ้มกัน และไมได้เพิ่มอาการข้างเคียงหลังการฉีดวัคซีน

วัคซีน HPV ฉีดแล้วป้องกันได้นานแค่ไหน ต้องฉีดกระตุ้นอีกหรือไม่?

หลังจากฉีดวัคซีน HPV ครบ

(2 เข็มในเด็กอายุต่ำกว่า 15 และ 3 เข็มในผู้ที่อายุมากกว่า 15 ปี)³

นานประมาณ 2-4 สัปดาห์ ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ HPV ซึ่งมีระดับสูงเพียงพอในการป้องกันโรค
แม้ว่าระดับภูมิคุ้มกันจะค่อยๆ ลดลงเมี่อเวลาผ่านไป แต่ระดับภูมิคุ้มกันก็ยังสูงเพียงพอและคงอยู่ได้นาน และน่าจะป้องกันโรคได้นานตลอดชีวิต

จึงไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีน HPV เข็มกระตุ้นซ้ำอีก⁴

โดยสามารถป้องกันการติดเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่มีอยู่ในวัคซีน

วัคซีนป้องกันเชื้อ HPV (สายพันธุ์)	ชนิด 2 สายพันธุ์⁸	ชนิด 4 สายพันธุ⁹	ชนิด 9 สายพันธุ์³
สายพันธุ์ที่ก่อมะเร็ง(เสี่ยงสูง)	16, 18	16, 18	16, 18, 52, 58, 31, 33, 45
สายพันธุ์ที่เกิดหูดที่อวัยวะเพศ (เสี่ยงต่ำ)	✗	6, 11	6, 11
ป้องกันมะเร็งได้	4 ชนิด	4 ชนิด	6 ชนิด
มะเร็งปากมดลูก (ป้องกันสายพันธ์ที่ก่อมะเร็งปากมดลูกได้ถึง)¹⁰	70%	70%	94%
มะเร็งช่องคลอด	✔	✔	✔
มะเร็งปากช่องคลอด	✔	✔	✔
มะเร็งทวารหนัก (ทุกเพศ)	✔	✔	✔
มะเร็งช่องปากและลำคอ (ทุกเพศ)	✗	✗	✔
หูดหงอนไก่ (ทุกเพศ)	✗	✔	✔

ต้องตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกหรือตรวจหาเชื้อ HPV ก่อนฉีดวัคซีน HPV หรือไม่?

ไม่มีความจำเป็นต้องตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
หรือตรวจหาเชื้อ HPV ‘ก่อน’ ฉีดวัคซีน HPV เนื่องจากเชื้อ HPV⁵ ที่ตรวจพบอาจไม่ได้ก่อให้เกิดโรค หรือในกรณีที่พบเซลล์ผิดปกติก็อาจไม่ได้เกิดจากเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่บรรจุในวัคซีน

อย่างไรก็ตาม แม้จะฉีดวัคซีน HPV แล้วยังจำเป็นต้องตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้วยเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันมะเร็งปากมดลูก

หากเคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว การฉีดวัคซีน HPV ยังคงมีประโยชน์มากน้อยแค่ไหน?

เชื้อ HPV ติดต่อได้ง่ายผ่านการมีเพศสัมพันธ์⁶ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าหลังมีเพศสัมพันธ์ เราจะติดเชื้อ HPV เสมอไป และแม้จะติดเชื้อ HPV ชนิดหนึ่งไปแล้ว แต่วัคซีน HPV ยังช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีชนิดอื่นๆ ได้อีก อย่างไรก็ตาม เพื่อให้วัคซีน HPV มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันโรค

แนะนำให้ฉีดวัคซีนก่อนมีเพศสัมพันธ์⁴ และถึงแม้ว่าจะมีเพศสัมพันธ์แล้ว วัคซีน HPV จะยังมีประโยชน์ด้วยเหตุผลดังนี้

คู่นอนของเราอาจไม่มีเชื้อ HPV วัคซีน HPV จึงยังมีประโยชน์มาก
เราอาจยังไม่ติดเชื้อ HPV ทั้งๆ ที่มีเพศสัมพันธ์แล้ววัคซีน HPV จึงยังมีประโยชน์มาก
แม้ว่าเราจะติดเชื้อ HPV ชนิดหนึ่งไปแล้ว แต่เชื้อ HPV มีหลายชนิด วัคซีน HPV จึงยังช่วยป้องกันการติดเชื้อ HPV ชนิดอื่นๆ ได้ แม้ว่าประสิทธิภาพของวัคซีนในการป้องกันโรคจะลดลงบ้างก็ตาม⁴

โดยสรุป แม้ว่าจะเคยมีเพศสัมพันธ์มาแล้ว วัคซีน HPV จะยังคงมีประโยชน์ในการป้องกันโรค

อาการข้างเคียงของวัคซีนHPV มีอะไรบ้าง?

วัคซีน HPV เป็นวัคซีนที่มีความปลอดภัยสูง พบอาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนได้บ้าง และส่วนใหญ่เป็นอาการข้างเคียงเฉพาะที่ คือ อาการเจ็บปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีดวัคซีน⁴ และที่พบได้บ่อยเป็นอาการเจ็บขณะฉีดวัคซีน (ระหว่างเดินยา)

อาการปวดบริเวณที่ฉีดวัคซีนและอาการปวดแขนข้างที่ฉีดวัคซีนอาจพบได้ ซึ่งหายไปได้เองภายใน 3-5 วัน หรือบางครั้งอาจมีอาการอยู่นานเป็นสัปดาห์

อาการข้างเคียงอื่นๆ ของวัคซีน HPV เช่น ไข้ ผื่น ส่วนอาการหน้ามืดเป็นลมหลังฉีดวัคซีนพบได้บ้าง มักเกิดขึ้นภายใน 15-30 นาทีหลังฉีดวัคซีน อาการข้างเคียงที่รุนแรง เช่น อาการแพ้วัคซีนชนิดรุนแรงพบน้อยมาก

ข้อห้ามในการฉีดวัคซีน HPV
วัคซีน HPV มีข้อห้ามฉีดในผู้ที่แพ้ส่วนประกอบของวัคซีน และในหญิงตั้งครรภ์^3,7 จึงแนะนำให้คุมกำเนิดไว้ก่อนระหว่างที่ยังฉีดวัคซีนไม่ครบ หากยังฉีดวัคซีนไม่ครบแล้วเกิดการตั้งครรภ์ แนะนำให้หยุดการฉีดวัคซีนไว้ก่อนและมาฉีดต่อให้ครบหลังคลอด เนื่องจากไม่มีรายงานผลของวัคซีน HPV ต่อทารกในครรภ์ จึงไม่แนะนำให้ทำแท้ง อย่างไรก็ตาม วัคซีน HPV สามารถให้ได้ในมารดาที่ให้นมบุตร⁴

มีประจำเดือนฉีดวัคซีนได้มั้ย?

ภาวะมีประจำเดือนไม่ได้เป็นข้อห้ามสำหรับการฉีดวัคซีน HPV อย่างไรก็ตาม แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม³