‘เชื้อ HPV’ ตัวการก่อมะเร็งปากมดลูก
มะเร็งปากมดลูกคือมะเร็งที่อวัยวะเพศชนิดหนึ่ง ซึ่งเกิดขึ้นที่บริเวณปากมดลูกซึ่งอยู่ที่ปลายด้านล่างของมดลูก ผู้หญิงทุกคนที่มีเพศสัมพันธ์แล้วมีความเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งปากมดลูกเกือบทุกเคสนั้นมีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส HPV (Human papillomavirus)1,2
หลังจากสัมผัสกับเชื้อ HPV เป็นครั้งแรก อาจใช้เวลา 10-15 ปี หรือนานกว่านั้นกว่าที่มะเร็งปากมดลูกจะเกิดขึ้น2 ก่อนที่จะกลายเป็นมะเร็ง เซลล์ที่ผิดปกติจะเริ่มก่อตัวที่ปากมดลูก หากไม่ได้รับการตรวจสอบ เซลล์ที่ผิดปกตินี้ก็จะเริ่มเติบโตและแพร่กระจายออกไป จนกลายเป็นมะเร็งปากมดลูกในที่สุด1
มะเร็งปากมดลูกในระยะแรกนั้นมักจะไม่แสดงอาการ จึงทำให้ตรวจพบได้ยาก จนกระทั่งมะเร็งแพร่กระจายไปแล้ว3 ดังนั้น ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับมะเร็งปากมดลูกจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
การติดเชื้อ HPV ส่วนใหญ่สามารถหายได้เอง แต่การติดเชื้อแบบคงอยู่นาน อาจก่อให้เกิดโรคที่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อ HPV ได้
| เอเชีย | มีการตรวจพบมะเร็งปากมดลูกราว 351,720 ราย และมีผู้เสียชีวิต 199,902 ราย ในปี 25634 |
| ทั่วโลก | มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบบ่อยในผู้หญิงทั่วโลกมากเป็นอันดับที่สี่ โดยมีรายงานผู้ป่วยรายใหม่ประมาณ 660,000 ราย และผู้เสียชีวิตประมาณ 350,000 ราย ในปี 25652 |
การได้เรียนรู้ถึงความเสี่ยงของการติดเชื้อ HPV และมะเร็งปากมดลูกของตัวเอง จะช่วยให้คุณสามารถพิจารณาตัดสินใจการเข้ารับวัคซีน HPV และการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำ
HPV คืออะไร?
HPV เป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งปากมดลูกเกือบทุกเคสมีสาเหตุจากการติดเชื้อ HPV โดยมีเชื้อ HPV สายพันธุ์ 16 และ 18 เป็นต้นเหตุถึง 70% ของเคสมะเร็งปากมดลูกทั้งหมด5
รองลงมาจาก HPV สายพันธุ์ 16 และ 18 ยังมีเชื้อ HPV ที่พบบ่อยอีก 6 สายพันธุ์ ได้แก่ 31, 33, 35, 45, 52 และ 58 ซึ่งเป็นต้นเหตุของมะเร็งปากมดลูกอีก 20%5
การติดเชื้อ HPV ส่วนใหญ่นั้นสามารถหายได้เอง รวมถึงเชื้อประเภทที่ก่อให้เกิดมะเร็ง แต่สำหรับผู้หญิงบางคน การติดเชื้อที่คงอยู่นานอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติหรือเซลล์มะเร็งที่ปากมดลูกได้ หากร่างกายไม่สามารถกำจัดเชื้อได้6
การติดเชื้อ HPV ที่ยาวนานกว่า 12 เดือน จะเพิ่มโอกาสของการเกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์ที่ผิดปกติ หากการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกตินี้ไม่ถูกตรวจพบตั้งแต่เนิ่นๆ ก็อาจนำไปสู่มะเร็งปากมดลูกได้7
เนื่องจากการติดเชื้อ HPV มักไม่แสดงอาการ จึงทำให้ตรวจพบได้ยาก1 แต่ในขณะเดียวกัน ผลตรวจ HPV ที่เป็นลบก็ไม่ได้แปลว่าการติดเชื้อนั้นหายขาดแล้วเสมอไป เพราะไวรัสยังอาจคงอยู่ในระดับต่ำและอาจก่อให้เกิดโรคในภายหลังได้8
อาการของมะเร็งปากมดลูกเป็นอย่างไร?
มะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรกนั้นมักไม่แสดงอาการ และอาจใช้เวลานานหลายปีกว่าที่สัญญาณแรกของมะเร็งปากมดลูกจะแสดงออกมา
แต่อาการที่พบอาจมีดังต่อไปนี้9:
เลือดออกทางช่องคลอดหลังมีเพศสัมพันธ์
เลือดออกทางช่องคลอดหลังเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน
มีประจำเดือนในปริมาณมากหรือนานกว่าปกติ
สารคัดหลั่งจากช่องคลอดเหลวใสและมีกลิ่นเหม็น
สารคัดหลั่งจากช่องคลอดมีเลือดปน
เจ็บเชิงกรานหรือรู้สึกเจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
มะเร็งปากมดลูกขั้นลุกลามที่แพร่กระจายไปยังอวัยวะส่วนอื่น อาจมีอาการเช่นเดียวกับอาการของระยะเริ่มแรก รวมถึงอาการดังต่อไปนี้9:
รู้สึกเจ็บหรือปวดเมื่อลำไส้มีการเคลื่อนไหว
มีเลือดออกทางทวารหนักเมื่อลำไส้มีการเคลื่อนไหว
ปัสสาวะติดขัดหรือมีอาการแสบขณะปัสสาสะ
ปัสสาวะเป็นเลือด
ปวดหลังหน่วงๆ
ขาบวม
เจ็บช่องท้องส่วนล่าง
รู้สึกเหนื่อยล้า
การทำความเข้าใจถึงความเสี่ยงในการติดเชื้อ HPV จะช่วยให้คุณสามารถพิจารณาตัดสินใจการเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำ และอาจช่วยให้ตรวจพบสัญญาณผิดปกติตั้งแต่เนิ่นๆ